Open brief aan deelnemers cursus Politiek Actief en andere geïnteresseerden in de lokale politiek

Geachte lezer,

Hartstikke leuk dat u de cursus Politiek Actief volgt of geïnteresseerd ben in lokale politiek. Zal het toevallig zijn dat er tegelijk met de cursus vele  berichten in de media verschijnen over de praktijk van het bestuur en de gemeenteraad van Waalre?
ZW14 hoopt dat u zich niet laat afschrikken en juist extra gemotiveerd bent om zich in te gaan zetten voor een goed bestuur van onze mooie gemeente. Volksvertegenwoordiger zijn is namelijk veel meer dan de raadsvergaderingen.

Gezien de consternatie in de media hieronder een korte uitleg van een aantal begrippen die in verschillende vormen genoemd worden.

Overstappen naar versus het oprichten van een nieuwe politieke partij
Als u als volksvertegenwoordiger gekozen bent in de gemeenteraad/Provinciale Staten/Tweede Kamer, dan zit u daar zonder last of ruggenspraak: niemand kan u zomaar uw functie afnemen. Politieke partijen zullen u wel vooraf een document laten ondertekenen dat u uw zetel weer beschikbaar stelt aan de politiek partij als het om een of andere reden tot een breuk komt. Juridisch kunnen zij u niet tegenhouden om over te stappen naar een andere politiek partij of een eigen fractie te vormen. Overstappen is zo gebeurd met een briefje naar de griffier, collega-bestuurders en de buitenwereld. Het gebeurt heel veel, helaas.

Het oprichten van een nieuwe politieke partij vereist veel meer dan een kort briefje. De politieke partij moet juridisch opgericht worden, vastgelegd bij een notaris, er zijn een bepaald aantal formele steunbetuigingen van inwoners nodig, er moeten kandidaten gevonden worden en formeel een kieslijst ingediend. Pas na het tellen van de stemmen blijkt of de nieuwe politieke partij op voldoende steun kan rekenen bij de bevolking.
ZW14 is in 2014 opgericht om zeker te stellen dat bepaalde besluiten door een nieuwe gemeenteraad bekrachtigd zouden worden, namelijk de aanleg van het fietspad Oude Spoorbaan en het herstel en renovatie van het voormalige Raadhuis Aalst-Waalre. (Beiden zijn inmiddels gerealiseerd.)

Verplicht stemgedrag van volksvertegenwoordigers?
Mag je in de politiek geen eigen mening meer hebben? Het antwoord is ja en nee.
Het belangrijkste is -vindt ZW14- dat feiten ten grondslag liggen aan meningen, zo nodig door het zelf doen van gedegen onderzoek en dit (openbaar) te delen met anderen. Door kennisuitwisseling en juist buiten de formele vergaderingen veel luisteren naar en praten met inwoners en organisaties, vorm je je een mening over achtergronden en belangen die spelen. Dit geldt voor alle stadia van het politiek actief zijn.
Tijdens het opstellen van het verkiezingsprogramma worden door inwoners en organisaties bijvoorbeeld allerlei ideeën en wensen aangedragen. Geïnteresseerde kandidaten kunnen  bij ZW14 meewerken aan het verkiezingsprogramma (door onszelf ‘inspiratieprogramma’ genoemd) en delen ervan zelf schrijven. Als onderdeel van hun kennismaking met de politiek is het een mooie gelegenheid om zich te verdiepen in de onderwerpen waarin ze (nog) niet thuis zijn.
Uiteindelijk is het toch mogelijk dat over onderdelen van het verkiezingsprogramma kandidaat-raadsleden een afwijkende mening blijven houden. Het is dan netjes om hiervan tijdig het partijbestuur op de hoogte te brengen. Afhankelijk van de zwaarte van het onderdeel hoeft een afwijkende mening geen bezwaar te zijn.
 Er kunnen namelijk ‘Niet-onderhandelbare onderwerpen’ zijn die een harde afspraak over eventueel stemgedrag vereisen. Bij ZW14 was in 2014 bijvoorbeeld een voorwaarde voor kandidaten, dat zij zouden instemmen met de aanleg van het fietspad Oude Spoorbaan en met het herstel van het Raadhuis Aalst-Waalre. Dat waren namelijk twee politiek gevoelige en spannende dossiers waarvan de oprichters van ZW14 grote voorstander waren.
Tijdens het raadslidmaatschap zullen er zeker nieuwe onderwerpen en voorstellen zijn waarbij raadsleden zich niet senang voelen. In fractievergaderingen dient dit besproken te worden, zodat duidelijk is waarom een raadslid tegen of juist voor een bepaald besluit is en alle belangen meegewogen kunnen worden. Voor een goede onderlinge verstandhouding is het essentieel dat de andere fractieleden niet verrast worden tijdens de stemming in de raadsvergadering, maar dat het vooraf bekend is en goed doorgesproken.

Oud bloed versus nieuw bloed in de gemeenteraad
Er zijn vele langlopende dossiers in een gemeente. Denk in Waalre bijvoorbeeld aan de aanpak van het doorgaand verkeer door verschillende dorpskernen: in 2002 was er nog niets. Er was geen samenwerking tussen fracties, laat staan tussen gemeentes in de regio. Het was ieder voor zich. Door mensen te kennen en dossiers te volgen, cruciale bestuurlijke posities en besluiten in de juiste richting te lobbyen, is het gelukt om financiële middelen (140 miljoen Euro) en politiek draagvlak te krijgen en te behouden voor een bepaald tracé. Op dit moment vindt uitvoering plaats en wordt een nieuwe weg -de Westparallel N69- aangelegd.
Van de politici van het eerste uur zit haast niemand meer in de huidige gemeenteraad. Toch is de historie van belang. Bijvoorbeeld bij de afspraken met Valkenswaard over het aantal motorvoertuigen per etmaal door de kerkdorpen Aalst en Waalre. Door onze kennis over de onderhandelingen van bijna 10 jaar geleden, is het mogelijk om de nieuwe wethouders van cruciale informatie te voorzien. Door kritische vragen hierover te stellen, weten de wethouders dat ze gecontroleerd worden. (Controleren is ook een belangrijke taak van de gemeenteraad.) Zie onze vragen hierover: //www.waalre.nl/bestuur-en-organisatie/gemeenteraad/documenten/schriftelijke-vragen/7515d7d4-b535-4eac-b4d4-96f6668bc6c6. Ook voor andere dossiers is historische kennis nuttig, bijvoorbeeld over de sociale woningbouw bij De Smaragd, Het Klooster, afspraken over zonne- en windenergie etc. Allemaal langlopende dossiers.

Tegelijkertijd is een frisse blik nodig: ook bij ZW14 zijn nieuwe mensen welkom. Een nieuwe generatie gebruikt eigen middelen voor contacten met inwoners -heel belangrijk voor volksvertegenwoordigers- en heeft nieuwe ideeën. Idealiter is er een kruisbestuiving tussen oud en nieuw: ZW14 leidt graag jonge mensen op voor het bestuur van Waalre en is ook heel erg benieuwd naar de inbreng van een nieuwe generatie politici.

Het zou mooi zijn als deelnemers van de cursus Politiek Actief zich verdelen over alle politieke partijen in Waalre, zodat politieke partijen een bewuste keuze kunnen en moeten maken voor nieuwe mensen versus ‘oude’ mensen op de kieslijst.

Recyclen van oudjes
Tot slot iets over het ‘recyclen van oudjes in de gemeenteraad’. ZW14 beschouwt ‘recycled oudje’ als een geuzennaam. Mensen worden steeds ouder en zijn gelukkig steeds langer geestelijk en lichamelijk gezond. Juist levenservaring kan belangrijk zijn voor een relativerende inbreng in het bestuur. Met recycling gaat die goede grondstof niet verloren.

Kijkt u gerust rond op onze website, dan ziet u dat politiek actief zijn veel meer is dan het bijwonen van raadsvergaderingen. Het is heel interessant werk en je kijkt heel anders naar je omgeving en leert heel veel. Zie ook onze oproep ‘gevraagd volksvertegenwoordigers’ .
ZW14 is een lokale politieke partij, maar door jarenlange ervaring met een netwerk in regionale, provinciale en landelijk openbaar bestuur. Bij ons zijn mensen actief met heel verschillende politieke kleuren. Verschillende mensen ondersteunen de fractie met het doen van onderzoek, redigeren van teksten en bijhouden van de website en zij zijn ook beschikbaar voor het begeleiden van nieuwe mensen in de politiek!

Nog veel plezier met de cursus Politiek Actief, blijf kritisch én u bent altijd welkom voor een informeel gesprek!

Nan Zevenhek, fractievoorzitter van 2002-2015 in de gemeenteraad van Waalre
Partijvoorzitter ZW14
06-21500521                      nanzevenhek@gmail.com               @nan7hek                          www.ZW14.nl