ZW14: zelfstandig, kritisch en betrokken

Inwoners van Waalre hebben meer dan 40 jaar gevochten tegen de overlast van doorgaand verkeer. Uiteindelijk is voor 140 miljoen Euro in 2021 een nieuwe weg aangelegd -de Westparallel. Daardoor kon eindelijk de leefbaarheid op Traverse verbeterd worden: een duurzaam gezonde leefomgeving, waarbij ook hittestress (door vergroening) en duurzamer omgaan met hemelwater en afvalwater meegenomen worden.

In het voorstel aan de gemeenteraad stond dat voor de verharding gekozen is voor ‘gebakken klinkers’. Volgens wethouder van de Goor is dit prima, omdat de maximum snelheid 30 km/uur wordt en er dan geen verschil zou zijn in geluidshinder. Uit verkeersanalyses van de Traverse Zuid -waar stille stenen liggen- blijkt echter dat er gemiddeld 38 km/uur gereden wordt. ’s Nachts ligt de snelheid ver daarboven.

De gemeenteraad had hier in juni 2024 onvoldoende aandacht voor. Gealarmeerd door aanwonenden heeft ZW14 in december 2024 samen met de PvdA een initiatiefvoorstel ingediend om dit te herstellen en alsnog stille stenen als verharding te gebruiken. Tot grote verbazing kreeg het geen steun van de gemeenteraad.
Omdat het niet goed voelde heeft ZW14 zich verder in het proces verdiept. Pas na lang aandringen zijn de stukken geopenbaard waarop de wethouder zich zogenaamd baseert. Zogenaamd, want uit die gepubliceerde stukken blijkt juist het tegenovergestelde van wat de wethouder zegt, namelijk ‘dat het geen verschil maakt’. Daaruit bleek dat zelfs bij 30 km/uur er al meer wooncomfort is voor aanwonenden bij het gebruik van stille stenen i.p.v. gebakken klinkers.

In Maart 2024 heeft de gemeenteraad een Mobiliteitsplan besproken. Daarin staan allerlei uitgangspunten voor de aanpak van het verkeer in Waalre. ‘Voor het tegengaan van geluidshinder zou ingezet worden op stille stenen.’ Dus waarom is de discussie over de verharding van de weg überhaupt gevoerd?
Tegelijk wordt in Maart 2024 echter ambtelijk geadviseerd aan deelnemers van de Denktank over de reconstructie van de Traverse, om te kiezen voor ‘gebakken klinkers’. Hetgeen ook gebeurt. Hoe kan het dat een ambtelijk advies zo afwijkt van het beleid van het College en de gemeenteraad? Een draai van 180 graden!
Uit het onderzoek bleek dat er veel meer tegenstrijdige uitspraken zijn. Daarom heeft ZW14 hier vragen over gesteld. Lees meer.

In 2018 werd bij toeval een geitenhouderij in Waalre ontdekt. Onder druk van leden van de gemeenteraad werd handhavend opgetreden: de volksgezondheid was in het geding. Gemeenten zijn daar mede verantwoordelijk voor en toen was al bekend dat een geitenhouderij tot meer dan 2 km afstand gevaar oplevert voor de gezondheid van inwoners. Een mooi voorbeeld van een gemeenteraad die zijn verantwoordelijkheid neemt. Net zoals dat in het verleden moties van Wantrouwen zijn ingediend als het College onvolledige of te laat informatie met de gemeenteraad deelde.
Waalre heeft geen geitenhouderij, maar wel geluidsoverlast door verkeer. Dat kan ook gezondheidsproblemen opleveren. Denk daarbij aan stress en hart- en vaatziekten. Met name verkeer langs de doorgaande wegen is een belangrijke bron van herrie. Pas na aanleg van de Westparallel lagen er kansen voor een gezonde duurzaam leefomgeving. Daarom heeft de gemeente van 2019 tot 2023 samen met universiteiten nagedacht hoe dat het beste kan.  In het Mobiliteitsplan dat door het College op 6 februari 2024 geaccordeerd is, stond als resultaat dat voor het voorkomen van geluidhinder ‘ingezet wordt op stille klinkers’. Ook zal op Gebiedsontsluitingswegen de maximum snelheid 30 km/uur worden, zogeheten GOW30 wegen, net zoals op de Traverse. Op 5 maart bleek dat de gemeenteraad dit beleid steunde en is het formeel op 2 april 2024 aangenomen.
Pas recent is een QuickScan openbaar gemaakt waaruit bleek dat zelfs bij 30 km/uur stille elementverharding meer comfort oplevert dan klinkers. In Rotterdam is het gebruik van ‘stille stenen’ beleid. Mooi dat de gemeenteraad met het Mobiliteitsplan dit beleid óók bekrachtigd heeft!
De uitvoering van het Mobiliteitsplan is een verantwoordelijkheid van het College. Dat heeft op 3 december 2024 een Leidraad Inrichting Openbare Ruimte vastgesteld. Tot verbazing van ZW14 staat daarin dat er op alle wegen gebakken klinkers komen. Dit betekent dat straks bijvoorbeeld de Koningin Julianalaan, Willibrorduslaan, Brabantialaan, Sophiastraat, Juliana Lannoylaan onnodig veel geluidshinder krijgen. Met alle risico’s voor de gezondheid van aanwonenden. Dit staat haaks op het door de gemeenteraad vastgestelde Mobiliteitsplan. Het controleren van het bestuur is een van de taken van de gemeenteraad. ZW14 zal hier vragen over stellen aan het College. Nan Zevenhek, fractievoorzitter ZW14

Het is in de bestemmingsplannen van Waalre al heel lang mogelijk om in Waalre een mantelzorgwoning in de tuin te plaatsen. Een van de voorwaarden is een medische verklaring of indicatie voor mantelzorg. Uit eigen onderzoek in het voorjaar van 2024 bleek dat die verklaring een probleem was: huisartsen mochten deze niet meer uitgeven vanwege de privacyregels. De gemeente gaf aan dat ze hier iets aan wilde doen. Zo gebruikt Veldhoven een document dat de mantelzorgverlener en ontvanger samen invullen en ondertekenen. Recent bleek dat overwogen wordt om dit formulier ook in Waalre in te voeren. Mogelijk is het eind februari 2025 geregeld.
Als een inwoner ouder is dan 65 jaar heeft de gemeenteraad een motie van ZW14 aangenomen om vanaf die leeftijd zonder een medische verklaring eventueel een mantelzorgwoning in de tuin te realiseren. Een zogenaamde ‘pre-mantelzorgwoning’. We hopen dat hiermee meer mensen op een prettige manier ouder kunnen worden. Tegelijkertijd kunnen mensen zelf iets doen aan het tekort aan woningen als bijvoorbeeld het vaak grotere originele woonhuis door een jongere generatie gewoond gaat worden.
Zie ook de recent vastgestelde
Beleidsregel betere benutting bestaande woningvoorraad gemeente Waalre | Lokale wet- en regelgeving

Op 18 juni jl. heeft de gemeenteraad bij de reconstructie van de Traverse Noord (Bergstraat en O.L.V. Dijk) gekozen voor gebakken klinkers. Dat stond in het voorstel van het College en een ruime meerderhei zou dat willen. Een opmerkelijke keuze: gebakken klinkers veroorzaken namelijk veel meer lawaai voor de aanwonenden dan de zogenaamde stille betonklinkers. Een verschil van meer dan 3 dB. Klinkerwegen vertonen na verloop van tijd ook nog oneffenheden in het wegdek. Daarnaast is de  gemiddelde snelheid 38 km/uur zoals gemeten op de Traverse Zuid. Gevolg, nog meer lawaai.
Vreemd omdat bij de reconstructie van de Traverse Zuid, na lang overleg en uitgebreide technische onderbouwing gekozen werd, voor betonklinkers.
Temeer vreemd omdat in een raadsstuk van 23 maart 2023 aangegeven wordt “dat het voor de hand ligt om de toe te passen materialen van de Traverse Zuid over te nemen in het ontwerp van de Traverse Noord”.  
Nog vreemder omdat uit de evaluatie van de Traverse Zuid van 21 maart 2024 blijkt:  ”er is geen aanleiding voor de Traverse Noord om te twijfelen aan het product stille betonklinker.”  
Helemaal vreemd dat op 19 maart 2024, twee dagen eerder dus, de gebakken klinker aan inwoners gepresenteerd wordt als de juiste verharding. Welke belangen spelen hier: van de inwoners of van de ontwerpers?

In de weken na 18 juni zijn de aanwonenden van de O.L.V. Dijk en de Bergstraat in actie gekomen tegen dit besluit. Handtekeningen werden opgehaald en tientallen bezwaarschriften ingediend bij de gemeente. Deze bezwaarschriften werden op juridische gronden afgewezen, maar maakten wel duidelijk dat het overgrote deel van de bewoners tegen de uitvoering met gebakken klinkers was en dat men zich niet gehoord voelde. Een voorzichtige conclusie zou kunnen luiden dat het participatieproces van de gemeente op het onderwerp verharding wegdek inhoudelijk niet goed is verlopen.

Op 19 november stond de uitslag van de bezwaarschriften op de agenda van raad en er werd afgesproken dat het college van B&W nog een gesprek zou hebben met de aanwonenden. Dit gesprek vond plaats op 9 december waarin gezegd werd dat het college geen voorkeur had voor het een of andere type steen.

Middels een Initiatiefvoorstel van PvdA en ZW14 stond de keuze van de verharding in de vergadering op 10 december op de raadsagenda. Uit de reactie op het voorstel van het college blijkt dat beide soorten toepasbaar zijn. Vreemd is het dan wel dat de wethouder in de vergadering aangeeft dat het college kiest voor gebakken klinkers. Gaf zij hiermee sturing aan de beraadslagingen of was dit wellicht een vergissing?
Om een meer onderbouwd beeld te krijgen, hadden de initiatiefnemers zelf een onderzoek gedaan onder de aanwonenden. De bijbehorende stukken met persoonlijke gegevens lagen tijdens deze vergadering ter inzage. Geen enkele  raadsfractie had er interesse in. Nee, men was verbolgen omdat de indruk gewekt zou zijn dat dit onderzoek door de gehele raad opgezet was.
 De behandeling van het Initiatiefvoorstel verdiende niet bepaald een schoonheidsprijs. Behalve dat de factor duurzaamheid genoemd werd, werd er nauwelijks inhoudelijk over het onderwerp gesproken. Wel speelde men stevig op de persoon van de initiatiefnemers en er werd zelfs een beschuldiging geuit van niet-integer handelen. De essentie  van de bespreking, namelijk de keuze voor een zo stil mogelijk wegdek, werd geheel uit het oog verloren. Dit ondanks meerdere oproepen van de initiatiefnemers: men had er geen oren naar.

De argumentatie verzandde in procedurele en formele opmerkingen.
Enkele argumenten:
– Er moest gewacht worden op het verslag van het gesprek van het college en de inwoners.
– Het terugkomen op een genomen besluit was toch wel een hele grote stap.
– Weinig betrokken inwoners op de tribune geeft aan dat er geen noodzaak tot heroverweging is.
– Vooralsnog gaan we ervan uit dat het participatieproces goed verlopen is.
– Er zijn geen nieuwe feiten om ons standpunt te veranderen.
Uiteindelijk stemden 14 raadsleden (van D66, VVD, GL, CDA en AWB) tegen. Luister naar hun argumenten op
Raadsvergadering (besluitvormend) 10 december 2024 – Gemeente Waalre

Over een dik jaar beginnen de campagnes voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2026. Welke partij zal zich dan op de borst kloppen en aangeven dat zij gekozen heeft voor de meest lawaaiige wegdekverharding in de woonstraten OLV. Dijk en de Bergstraat.. We zullen ze tussen alle mooie beloften moeten zoeken. Waarschijnlijk blijft het erg stil over dit onderwerp.

Bijlagen:
Samenvatting resultaten van het onderzoek van de initiatiefnemers
De brief die verspreid is onder aanwonenden die nog niet eerder benaderd waren
Beantwoording technische vragen over het geluid van verschillende soorten wegdek

Zo snel kan het gaan: op dit moment ligt een zogeheten ‘Beleidsregel’ tot 30 december ter inzage bij de gemeente waarmee o.a. pre-mantelzorgwoningen vanaf 65 jaar toegestaan gaan worden. Op 15 oktober j.l. had de gemeenteraad een voorstel daartoe van ZW14 gesteund.
Pre-mantelzorgwoningen zijn kleine gelijkvloerse woningen in de achtertuin waar een -naar verwachting toekomstige- mantelzorgbehoevende gaat wonen en zorg krijgt van de bewoners van het woonhuis. Inwoners kunnen zelf het initiatief nemen als een pré-mantelzorgwoning als bijgebouw in de achtertuin past. Het kan bedoeld zijn voor familie, maar ook voor vrienden of kennissen.
Het grote voordeel is dat mensen dit kunnen regelen terwijl ze meestal nog gezond zijn. Tegelijk biedt het kansen om een jongere generatie in het vaak te grote oorspronkelijke huis te laten wonen. Zo kunnen mensen zelf iets doen aan de krapte op de woningmarkt.
Voor de duidelijkheid: mantelzorgwoningen zijn reeds jaren mogelijk als er sprake is van een zorgrelatie. Onafhankelijk van de leeftijd van de zorgbehoevende.

In dezelfde ‘Beleidsregel’ staat onder welke voorwaarden ‘verkameren’ en woningsplitsing is toegestaan. Dat past bij een brede wens om de bestaande woningvoorraad beter te benutten. Om te borgen dat omwonenden geen nadelen ondervinden, zijn er regels rondom zelfbewoningsplicht, geluidsoverlast, voldoende woonoppervlak, parkeren,  goed verhuurderschap etc. Een goede ontwikkeling.

De stukken staan op de website van de gemeente (lees hier) en liggen ook bij de receptie van het gemeentehuis.

Nan Zevenhek

Wat is er leuk aan de politiek? Hoeveel tijd kost het? Wanneer moet je zeker geen raadslid worden? En nog veel meer kritsche vragen kregen twee raadsleden van de deelnemers van de cursus Politiek Actief.

Komende week zijn er ‘Speeddates’ met lokale politici. Snelle kennismakingsgesprekken. Allemaal bedoeld om nieuwe mensen te interesseren voor het politieke handwerk als volksvertegenwoordiger.
Heeft u de cursus gemist? Lees hier de antwoorden van Nan Zevenhek op een aantal vragen.

Een van de vragen was hoe je invloed kunt uitoefenen op het beleid en de plannen. Dat kan via inspreken, meedoen in Denktanks, maar ook door mee te schrijven aan verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen. Meedoen is belangrijk: democratie is geen kijksport!

Benieuwd naar wat ZW14 je kan bieden als volksvertegenwoordiger? Neem gewoon contact met mij op!

Op dinsdag 15 oktober is de zogeheten Welzijnwonenzorgvisie door de gemeenteraad aangenomen. Doel van de visie is dat inwoners die zorg nodig hebben langer zelfstandig kunnen wonen en meedoen in de samenleving. Inwoners worden aangemoedigd om zelf tijdig de regie te nemen over het eigen leven. Los van algemene -nog vaak weinig concrete- voorstellen, gaan de mogelijkheden in de bestemmingsplannen uitgebreid worden. Daarbij wordt gedacht aan het stimuleren van woningdelen of woningsplitsing. Op korte termijn het meest concreet is het eenvoudiger mogelijk maken van zogeheten pré-mantelzorgwoningen. Dat zijn kleine gelijkvloerse woningen in de achtertuin waar een -naar verwachting toekomstige- mantelzorgbehoevende gaat wonen en zorg krijgt van de bewoners van het woonhuis. Inwoners kunnen zelf het initiatief nemen als een pré-mantelzorgwoning als bijgebouw in de achtertuin past. Het kan bedoeld zijn voor familie, maar ook voor vrienden of kennissen.
Het grote voordeel is dat mensen dit vaak toch wel lastige proces kunnen starten terwijl ze nog gezond zijn. Tegelijk biedt het mogelijkheden om bijvoorbeeld een jongere generatie in het vaak te grote oorspronkelijke huis te laten wonen.
De gemeente had voorgesteld om als criterium uit te gaan van de AOW-leeftijd. ZW14 vond dat te laat, ook omdat deze leeftijdsgrens in de loop der jaren toeneemt. Juist om ook inwoners zelf iets te kunnen laten doen aan de krapte op de woningmarkt, heeft ZW14 voorgesteld de leeftijd op 65 jaar vast te zetten. Een meerderheid van de gemeenteraad steunde dit voorstel. De verwachting is dat vanaf 1 januari 2025 de mogelijkheid van een pré-mantelzorgwoning vanaf 65 jaar in de bestemmingsplannen verwerkt is.

Voor de duidelijkheid: mantelzorgwoningen zijn reeds jaren mogelijk als er sprake is van een zorgrelatie. Onafhankelijk van de leeftijd van de zorgbehoevende. De medische verklaring die Waalre daarvoor vraagt, is echter niet te krijgen: vanwege de privacy geven huisartsen deze niet af. ZW14 onderzoekt nu hoe andere gemeenten dit geregeld hebben, omdat er duidelijk behoefte is aan mantelzorgwoningen.

Nan Zevenhek
fractievoorzitter ZW14

Het is weinig bekend bij onze inwoners dat überhaupt mantelzorgwoningen in Waalre mogelijk zijn. Als inwoners onderzoeken of een mantelzorgwoning in hun achtertuin toegestaan is, duurt het lang voordat het helder is wat wel en niet mag en hoe men dit moet regelen.
Het is  ook onduidelijk hoe men aan een medische verklaring kan komen, die bij aanvraag van een mantelzorgwoning nu nog nodig is. Pas als er reeds sprake is van min of meer een noodsituatie kan men (misschien) aan de slag, maar dan hebben betrokkenen daar vaak geen energie meer voor en is het soms al te laat. Het is gewenst dat er haast gemaakt wordt met een regeling voor pré-mantelzorgwoningen, zodat dit bij voorkeur vanaf 60 jaar toegestaan is, zonder medische verklaring.

Dat is een van de conclusies uit het onderzoek van ZW14 naar ervaringen van inwoners met mantelzorgwoningen en woningsplitsing. Op 1 en 15 oktober bespreekt en besluit de gemeenteraad over de Welzijnwonenzorgvisie, o.a. over mantelzorgwoningen.
Download ons onderzoek hier:

Uit Binnenlands Bestuur:
Splitsing kan 350.000 woningen opleveren (binnenlandsbestuur.nl)

Heeft u zich wel eens geërgerd aan iets wat ‘de gemeente’ had gedaan, of juist nagelaten? Of heeft u wel eens gemopperd over ‘de gemeenteraad’ die niet luistert of de verkeerde dingen besluit? Misschien bent u dan wel een hele goede voor juist ‘die gemeenteraad’. Want als Waalrenaren geven we via verkiezingen een mandaat aan gekozen volksvertegenwoordigers. Maar dan moeten er wel mensen bereid zijn om die rol op zich te nemen. Mensen die bereid zijn met de samenleving in gesprek te gaan en uit te zoeken wat goed en belangrijk is. Zelden is dat iets wat als eerste opkomt. Er blijken onverwachte belangen, beperkingen of juist mogelijkheden. Dat maakt het juist interessant. Samen met anderen lukt het misschien om tot goede alternatieven te komen waar niemand eerder aan dacht.

Besturen is vooruitzien: over pakweg anderhalf jaar zijn er weer verkiezingen voor de gemeenteraad. Politieke partijen die de kandidatenlijst vaststellen moeten wel weten  wie zich voor het openbaar bestuur beschikbaar stellen. Denk er daarom nu al eens over om ‘politiek actief’ te worden als volksvertegenwoordiger. Oriëntatie daarop kan via cursussen, maar ook door met huidige politici (vertrouwelijk) in gesprek te gaan. Misschien vind je het leuk om samen met een fractie een bijeenkomst te organiseren over een onderwerp dat je raakt. Ter kennismaking en om te ervaren hoe een gesprek met de samenleving werkt. Besturen is vooruitzien. Gewoon doen!

Nan Zevenhek

PS. Voor jongeren is een raadslidmaatschap een interessante kennismaking met het openbaar bestuur (goed voor je CV en je krijgt een ruime maandelijkse vergoeding). Daarnaast is het mogelijk om allerlei cursussen te volgen om je vaardigheden te vergroten. Bijv. bij
Politieke Academie voor jongeren – Kennispunt lokale politieke partijen , maar alle politieke partijen organiseren dergelijke cursussen.

Tot grote verbazing van ZW14 steunde alleen de PvdA in de raadsvergadering van 18 juni haar wens om met flitspalen de maximale snelheid van 30 km/uur op de Traverse te handhaven. Aanwonenden klagen met name over veel te hard rijdend verkeer ’s nachts.
Ook de wens van ZW14 om mogelijkheden voor subsidie voor de reconstructie van de Heikantstraat te onderzoeken werd niet gesteund. Eventuele extra middelen wilde ZW14 inzetten voor het fietsveiliger maken van deze weg, omdat de bomen tussen het fietspad en de rijbaan gaan verdwijnen.

Het is wel gelukt om de 30 km/uur al bij onze bebouwde komgrens in te laten gaan en met meer groen. Daar is een lang proces aan voorafgegaan. Zie hiervoor eerdere berichten op deze website. Uiteindelijk werd dit door een breed gesteund amendement verwerkt in het besluit.

Een pijnpunt voor ZW14 was dat de keuze voor ‘gebakken klinkers’ niet meer aan de orde is geweest. Bij de Traverse-Zuid hebben inwoners een aantal jaren terug hiervoor gekozen. Uit beantwoording van vragen hierover bleek dat onduidelijk was in hoeverre de direct aanwonenden van de Traverse Noord en de Onze Lieve Vrouwedijk bij deze keuze betrokken zijn geweest. Voor hen heeft deze keuze de grootste gevolgen, namelijk meer of minder herrie van autoverkeer.